Cztery kardynalne cnoty stoickie to mądrość, odwaga, sprawiedliwość i umiarkowanie. Przez rozwijanie tych wartości można osiągnąć szczęśliwe i spokojne życie.
a) Mądrość: Mądrość stoicka odnosi się do umiejętności podejmowania właściwych decyzji, zrozumienia zasad rządzących światem i zdolności do kierowania własnym życiem w oparciu o te zasady. Aby trenować mądrość, warto regularnie studiować filozofię stoicką, czytać teksty mądrych nauczycieli oraz prowadzić refleksje nad własnym życiem i wyborami.
b) Odwaga: Odwaga stoicka polega na stawianiu czoła trudnym sytuacjom z determinacją i pewnością siebie, nawet jeśli towarzyszy temu strach. Aby trenować odwagę, można wyznaczać sobie cele, które wydają się trudne do osiągnięcia, angażować się w działania, które wywołują niepokój, i pracować nad swoją odpornością na stres.
c) Sprawiedliwość: Sprawiedliwość w stoicyzmie oznacza traktowanie innych z szacunkiem, bezstronność i dbanie o wspólne dobro. Aby trenować sprawiedliwość, warto być świadomym własnych uprzedzeń i dążyć do ich eliminacji, angażować się w działania na rzecz innych oraz aktywnie słuchać i uczestniczyć w dialogu z innymi ludźmi.
d) Umiarkowanie: Umiarkowanie to umiejętność zachowania równowagi w życiu, unikania skrajności oraz kontrolowania pragnień i potrzeb. Aby trenować umiarkowanie, można praktykować samodyscyplinę w codziennych nawykach, takich jak dieta, ćwiczenia czy organizacja czasu, oraz dążyć do harmonii między życiem zawodowym a prywatnym.
Praktykowanie tych czterech cnot prowadzi do życia zgodnego z wartościami stoickimi, co z kolei może przyczynić się do osiągnięcia spokoju ducha, satysfakcji i szczęścia.
Stoicyzm podkreśla, że niektóre rzeczy są w naszej kontroli, a inne nie. Nauczanie to jest zawarte w słynnej modlitwie spokoju autorstwa Reinholda Niebuhr. Współczesny stoik powinien skupić się na tym, co może kontrolować (swoje myśli, postawy, wartości), a nie przejmować się tym, co leży poza jego kontrolą (zdarzenia zewnętrzne, innych ludzi).
Aby zastosować to nauczanie w praktyce, można podjąć następujące kroki:
a) Analiza sytuacji: Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji warto zastanowić się, które aspekty sytuacji są w naszej kontroli, a które nie. Na przykład, nie możemy kontrolować pogody, ale możemy kontrolować, jak się do niej przygotujemy.
b) Skupienie na działaniach: Kiedy zdamy sobie sprawę z tego, co możemy kontrolować, warto skupić się na konkretnej akcji lub działaniach, które możemy podjąć w celu poprawy sytuacji. W przypadku trudnej rozmowy z szefem, możemy kontrolować nasze argumenty, sposób komunikacji czy przygotowanie się do spotkania.
c) Przyjmowanie odpowiedzialności: Zaakceptowanie odpowiedzialności za to, co kontrolujemy, i nie obwinianie innych ani zewnętrznych okoliczności za nasze problemy. Jeśli projekt nie powiedzie się z powodu naszych błędów, warto przyjąć odpowiedzialność i starać się nauczyć z doświadczenia.
d) Akceptacja tego, co niezależne od nas: W przypadku sytuacji, które są poza naszą kontrolą, warto nauczyć się je akceptować, zamiast nieustannie dążyć do zmiany lub kontrolowania ich. Na przykład, gdy nie dostaniemy awansu, możemy zaakceptować decyzję szefa i skupić się na tym, co możemy zrobić, aby się rozwijać zawodowo, zamiast zadręczać się czy gniewać na nieuczciwość.
Praktykowanie tego nauczania może prowadzić do większego spokoju ducha, mniejszego stresu i lepszego radzenia sobie z trudnościami, które napotykamy w życiu.
Zamiast dążyć do zmiany sytuacji na siłę, warto zaakceptować ją i dostosować swoje myślenie oraz działania.
W praktyce, akceptowanie rzeczywistości może obejmować następujące kroki:
a) Uważność: Staraj się być uważny i obecny w danej chwili, zamiast ciągle dążyć do zmiany przeszłości lub kontrolowania przyszłości. Medytacja i praktyka uważności mogą pomóc w kształtowaniu umiejętności akceptacji rzeczywistości.
b) Zrozumienie własnych oczekiwań: Ważne jest, aby zrozumieć i przyjąć, że nasze oczekiwania nie zawsze muszą się spełniać. Nie wszystko będzie przebiegać zgodnie z naszym planem, ale możemy nauczyć się akceptować to, co napotykamy, i dostosować się do różnych sytuacji.
c) Praktykowanie elastyczności: Przystosowuj się do zmieniających się okoliczności, zamiast próbować na siłę utrzymać wszystko w stanie niezmienionym. Elastyczność to kluczowa umiejętność, która pozwala lepiej radzić sobie z trudnościami i przeciwnościami losu.
d) Wyznaczanie realistycznych celów: Ustalanie celów jest ważne, ale ważne jest również, aby były one realistyczne i zgodne z rzeczywistością. Staraj się nie tworzyć sobie nierealnych oczekiwań, które prowadzą do frustracji i niezadowolenia.
e) Wyrażanie wdzięczności: Praktykowanie wdzięczności za to, co już mamy, zamiast nieustannie dążyć do zdobycia czegoś więcej, może pomóc w zaakceptowaniu rzeczywistości. Warto codziennie przypominać sobie, za co jesteśmy wdzięczni, aby docenić to, co mamy.
Praktykowanie akceptacji rzeczywistości może prowadzić do spokojniejszego i bardziej zrównoważonego życia, a także pomóc w radzeniu sobie z trudnościami i wyzwaniami, które napotykamy na swojej drodze.
Medytacja stoicka polega na analizie własnych myśli i przemyśleń w kontekście stoickich zasad.
W praktyce, praktykowanie medytacji stoickiej może obejmować następujące kroki:
a) Medytacja poranna: Na początek dnia, zastanów się nad tym, jakie wartości chcesz kultywować, jakie wyzwania możesz napotkać i jak zachować się zgodnie z zasadami stoickimi. Przeanalizuj swoje plany i postanowienia na dany dzień, mając na uwadze stoickie cnoty.
b) Medytacja wieczorna: Przed snem przemyśl, jak minął dzień. Spróbuj ocenić swoje działania i postawy w kontekście stoickich wartości. Zastanów się, co mogłeś zrobić lepiej i co warto poprawić w przyszłości. Ta praktyka pozwala na rozwój samowiedzy i samokrytycyzmu, które są kluczowe dla stoickiego wzrostu.
c) Refleksja nad myślami: Regularnie zastanawiaj się nad swoimi myślami i emocjami, starając się zrozumieć, co wpływa na Twoje samopoczucie. Zastanów się, czy reagujesz na sytuacje zgodnie z zasadami stoickimi, czy też ulegasz negatywnym emocjom, które mogą prowadzić do niepotrzebnego cierpienia.
Praktykowanie medytacji stoickiej może prowadzić do większej samowiedzy, zdolności radzenia sobie z trudnymi emocjami i lepszego zrozumienia własnych wartości i celów życiowych.
Stoicy uważają, że wszyscy jesteśmy częścią wspólnoty ludzkiej i mamy obowiązek względem innych, pomagając im i okazując zrozumienie dla ich sytuacji.
W praktyce, rozwijanie współczucia i empatii może obejmować następujące kroki:
a) Aktywne słuchanie: Stawiaj wysiłek, aby uważnie słuchać innych i starać się zrozumieć ich punkt widzenia. Pozwala to zrozumieć, jakie wyzwania stoją przed drugą osobą i jak możemy jej pomóc.
b) Wyobraźnia: Próbuj postawić się w czyjejś sytuacji, próbując zrozumieć, co ta osoba czuje i jakie trudności napotyka. Staraj się wyobrazić sobie, jak sam byś się czuł w tej sytuacji, aby lepiej zrozumieć uczucia innych.
c) Praktykowanie życzliwości: Staraj się być życzliwy wobec innych, oferując wsparcie, pomoc i zrozumienie. Nie oceniaj ludzi zbyt surowo, ale staraj się być wyrozumiały i pomocny.
d) Rozwijanie empatii w trudnych sytuacjach: Czasami trudno jest okazać współczucie, szczególnie wobec osób, które nas skrzywdziły lub z którymi mamy konflikty. Praktykuj empatię również w tych sytuacjach, starając się zrozumieć drugą stronę i próbując dojść do porozumienia.
e) Uważność na potrzeby innych: Bądź uważny na potrzeby innych i postaraj się je zaspokoić, gdy tylko jest to możliwe. Może to obejmować drobne gesty, takie jak trzymanie drzwi, czy większe działania, takie jak wspieranie przyjaciół w trudnych chwilach.
Rozwijanie współczucia i empatii pozwala na lepsze relacje z innymi ludźmi, większą satysfakcję życiową oraz przyczynia się do tworzenia bardziej wspierającej i życzliwej społeczności.
© 2021 Jakub Szpunar. Wszystkie prawa zastrzeżone.
